M-72

Ciężki motocykl radziecki M-72. Jego konstrukcję oparto na zmodyfikowanym projekcie niemieckiego, bardzo nowoczesnego w tym czasie motocykla BMW R-71. Jego dokumentację przekazano w ramach wsparcia technologicznego przemysłu ZSRR w zamian za surowce metali kierowane do Niemiec. Współpraca ta była wynikiem Paktu Ribbentrop-Mołotow z 1939 roku. Montaż motocykli M-72 z części dostarczanych przez wielu kooperantów rozpoczęto latem 1941 roku w Moskiewskim Zakładzie Rowerowym, jednak do ewakuacji fabryki powstało niewiele egzemplarzy. Ponowna produkcja (początkowo z części przywiezionych z Moskwy) ruszyła w Irbicie od zimy 1942 roku. Łącznie w latach 1941-1961 w kilku fabrykach (Moskwa, Irbit, Gorki, Kijów) wyprodukowano ponad 400 tysięcy egzemplarzy M-72 wprowadzając wiele modyfikacji. Motocykl na szeroką skalę używano w Wojsku Polskim, początkowo głównie w rozpoznaniu, potem w zadaniach pomocniczych: kurierskich, łącznikowych i szkoleniowych oraz przez Milicję Obywatelską.

 

Dane techniczne M-72 wersji z wózkiem bocznym (wersja solo w nawiasie):
Długość / szerokość / wysokość: 2,42 / 1,65 (0,82) / 0,98 m
Masa własna: 380 kg (ok. 200 kg)
Ładowność: do 300 kg
Napęd: silnik gaźnikowy (czterosuwowy, dolnozaworowy), dwucylindrowy, w układzie bokser o pojemności 746 cm3 i mocy 22 KM z przeniesieniem napędu na tylne koło wałem kardana
Prędkość maksymalna: 85-90 km/h (110-120 km/h)
Zasięg: maksymalnie 460 km (maksymalnie 360 km))
Zbiornik paliwa: 22 l oraz dodatkowy kanister 20 l (tylko zbiornik 22 l)
Spalanie: ok. 8,5 l/ 100 km (6-7 l/100 km)